Son günlerde Türkiye’nin tarımsal üretiminde kritik bir role sahip olan çobanlar konusunda yaşanan sorunlar giderek derinleşiyor. Çiftlik sahiplerinin 70 bin lira gibi rekor seviyede maaş önerdiği çobanlar, bu yüksek ücrete karşın iş bulmakta zorlanıyor. Peki, bu ilginç durumun arka planında neler yatıyor? Çoban krizi ne zaman başladı ve bu sorun nasıl çözülmeli? BU yazıda, Türkiye'deki çoban krizinin nedenlerine ve potansiyel çözümlerine yakından bakacağız.
Türkiye’de tarım ve hayvancılık sektörü, pek çok ailenin geçim kaynağını oluşturuyor. Ancak son yıllarda, çobanlık mesleğine olan ilginin azaldığı ve bu sebeple nitelikli çoban bulmanın zorlaştığı gözlemleniyor. Genç neslin tarım sektöründe çalışmak istememesi, ailelerin bu mesleği devretmemesi gibi pek çok faktör, çoban krizinin başlıca nedenleri arasında sıralanabilir. Özellikle, şehirleşme ve modern yaşam koşullarının yaygınlaşması, gençlerin hayvancılık gibi geleneksel mesleklere olan ilgisini önemli ölçüde azaltmış durumda.
Ayrıca, çobanlık mesleği birçok insan için zorlayıcı ve düşük bir statüde algılanmakta. Uzun saatler boyunca hayvanlarla iç içe geçiren çobanlar, çoğu zaman fiziksel ve psikolojik zorluklarla mücadele etmek zorundalar. Bu durum, gençlerin ve nitelikli iş gücünün çobanlık yapma isteğini azaltıyor. Dolayısıyla, yüksek maaşlara rağmen işe alınamamaları, sektörün yapısal sorunlarından kaynaklanmaktadır.
Çoban krizinin çözümü için birkaç önemli adım atılması gerektiği aşikâr. Öncelikle, gençlerin tarımsal üretim ve hayvancılık sektöründeki kariyer fırsatlarını öğrenmeleri ve bu alana yönelmeleri için teşvik edilmeleri gerekiyor. Eğitim programları, staj imkanları ve benzeri uygulamalar ile mesleğin cazibesi artırılmalıdır. Bunun yanı sıra, çobanlık mesleğinin daha saygın bir hale getirilmesi için kamuoyuyla bu mesleğin önemi hakkında farkındalık oluşturulması oldukça önemli. Meslek okulları ve üniversitelerde hayvancılıkla ilgili programların kuvvetlendirilmesi de bu durumu olumlu yönde etkileyecektir.
Bunun yanı sıra, çiftlik sahiplerinin iş gücü sağlama konusundaki anlayışlarının da değişmesi gerektiği ifade ediliyor. Çobanlar arasındaki mevcut maaş farkları ve çalışma koşulları göz önünde bulundurulduğunda, nitelikli iş gücü sağlama noktasında uzun vadeli taahhütlerde bulunmak, gelişim için elzem. Ayrıca, sosyal güvenlik ve sağlık hizmetleri gibi yan hakların genişletilmesi, çobanlık mesleğini daha çekici hale getirebilir.
Sonuç olarak, Türkiye’de çoban krizi büyük bir sorun haline gelmiş durumda. Yüksek maaşlar, gençlerin bu mesleği tercih etmesini sağlamadığı gibi, nitelikli elaman eksikliğini de gündeme getiriyor. Tarım ve hayvancılık sektörünün sürdürülebilirliğinin sağlanması için çobanlık mesleğinin teşvik edilmesi, genç neslin bu alana yönlendirilmesi ve sektör içindeki sosyal ve ekonomik avantajlar gözden geçirilmelidir. Aksi takdirde, çoban krizi maalesef daha da büyüyerek Türkiye’nin tarımsal üretimini tehdit edecek bir problem haline dönüşebilir.
